![](/media/lib/429/n-xiong-e6443f5b996edda4bc77b63046537448.jpg)
Nowe odkrycia rzucają niespodziewane światło na tajemnicze imperium mongolskich koczowników
6 listopada 2020, 04:38Z relacji sprzed około 2200 lat wiemy, że Chińczycy zmagali się z najazdami tworzących potężną konfederację plemion koczowników Xiongnu. Ich najazdy były zresztą jedną z przyczyn, dla których rozbudowywano na północy system umocnień, który przekształcił się w Wielki Mur Chiński. Dotychczas informacje o Xiongnu pochodziły wyłącznie z tego, co pisali o nich wrogowie. Teraz archeolodzy zdobyli na ich temat niespodziewane informacje.
![](/media/lib/517/n-etruskowe1-29582bb096a5ee771fe335419663405c.jpg)
Odkrycie niesplądrowanych grobów rzuca nowe światło na Etrusków po rzymskim podboju
6 września 2022, 12:03W marcu 2021 roku podczas prac rolniczych w okolicy Civitella Paganico, natrafiono na etruskie pochówki z II wieku p.n.e. Archeolodzy z IMPERO Project podjęli wykopaliska ratunkowe i stwierdzili, że mają do czynienia z jednymi z niewielu grobów, których nie splądrowali złodzieje w starożytności lub czasach współczesnych. Bogate wyposażenie pokazuje, jak wiele ze swojej kultury zachowali Etruskowie już po podbiciu Etrurii przez Rzym.
![Oxford English Dictionary](/media/lib/108/n-oxford-english-dictionary-d00c6648ef6192d4c0c0b9545bacd8bd.jpg)
Język upraszcza się w miarę wzrostu liczby użytkowników
30 stycznia 2018, 12:45W językach naturalnych występuje interesujący paradoks. Te, które mają dużo użytkowników, jak angielski czy mandaryński, charakteryzują się bogatym słownictwem i prostą gramatyką. Te o małej liczbie użytkowników mają mniej słów, ale złożoną gramatykę
![](/media/lib/449/n-aszelska-7b8225e3902c9bd82b2d35ff828790b4.jpg)
Kamienne narzędzia są o dziesiątki tysięcy lat starsze, niż sądziliśmy
25 marca 2021, 08:32Kamienne narzędzia najstarszych dobrze udokumentowanych kultur – olduwajskiej i aszelskiej – są prawdopodobnie o dziesiątki tysięcy lat starsze niż sądzono. Takie wnioski płyną z badań zespołu kierowanego przez doktora Ivana Jaricia z Centrum Biologii Czeskiej Akademii nauk oraz doktorów Alastaira Keya i Davida Robertsa z Wydziału Antropologii University of Kent.
![](/media/lib/524/n-crick1-b3f9542a369be84aaaf236595be7d4f3.jpg)
Najstarsze DNA z Brytanii dowodzi, że po epoce lodowej wyspy zasiedliły dwie różne grupy ludzi
27 października 2022, 13:27Uczonym z Francis Crick Institute, Natural History Museum oraz University College London udało się uzyskać najstarsze ludzkie DNA z terenu Wielkiej Brytanii. Pochodzi ono od osób, które żyły ponad 13 500 lat temu i wskazuje, że pod koniec epoki lodowej na Wyspy Brytyjskie dotarły dwie różne grupy ludzi. Informacje genetyczne, wraz z odkryciami dotyczącymi diety i kultury tych grup, pozwalają na stworzenie bardziej kompletnego obrazu H. sapiens, którzy ponownie skolonizowali Wyspy pod koniec epoki lodowej.
![](/media/lib/321/n-piwochleb-70eeb3f82e1384fc8e87d78da7f8708e.jpg)
Udomowiliśmy zboża, by produkować piwo?
13 września 2018, 10:17Odkrycie zespołu prowadzonego przez Li Liu, profesor archeologii Chin z Uniwersytetu Stanforda, może na nowo rozgrzać spór o to, co było pierwsze: chleb czy piwo? W jaskini znajdującej się na terenie Izraela naukowcy znaleźli ślady związane z produkcją piwa. Są one o tysiące lat starsze od dowodów na uprawę zbóż na Bliskim Wschodzie
![](/media/lib/275/n-scytowie-3525b0077c7fadb72a59a76220dbeb7e.jpg)
Badania genetyczne Scytów pokazują możliwe przyczyny ich rozkwitu i upadku
29 marca 2021, 11:41Scytowie cieszą się obecnie statusem niemalże legendarnym. Zapracowali nań licznymi konfliktami i interakcjami z sąsiadującymi cywilizacjami. Sami nie stworzyli jednorodnej kultury, nie pozostawili żadnych źródeł pisanych, a to, co o nich wiemy, pochodzi od wielkich cywilizacji, z którymi mieli kontakt: Asyryjczyków, Greków, Rzymian, Persów czy Chińczyków.
![](/media/lib/529/n-rzeczywistosc-a3d81c24551d3d77ed13a9cd9c6ff77f.jpg)
Prokuratura próbuje przejąć obraz Malczewskiego, który wkrótce ma trafić na aukcję
28 listopada 2022, 17:10Odnaleziony po 96 latach obraz Jacka Malczewskiego „Rzeczywistość” ma zostać zlicytowany 8 grudnia na aukcji organizowanej przez dom aukcyjny DESA Unicum w Warszawie. Do akcji jednak wkroczyła jednak prokuratura i dzisiaj doszło do kolejnej już próby zabrania obrazu z siedziby domu aukcyjnego.
![](/media/lib/325/n-wenecja-343ec3848ce907dee0d56d86f48430d4.jpg)
Dziedzictwo Kultury Śródziemnomorza zagrożone przez globalne ocieplenie
17 października 2018, 09:24Wenecja, Piza, Rodos i dziesiątki innych miejsc wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa Kultury jest zagrożonych przez podnoszący się poziom oceanów. Jak wynika z najnowszego raportu, opublikowanego na łamach Nature Communications, zniszczenie grozi 47 z 49 najważniejszym zabytkowym miejscom u wybrzeży Morza Śródziemnego
![](/media/lib/451/n-film-709626e8c48ae7beac2ba1abf83744fa.jpg)
Premiera filmu braci Quay o Norwidzie
9 kwietnia 2021, 10:11Instytut Książki zaprasza na krótkometrażowy film o Cyprianie Norwidzie pt. "Vade-mecum". Wyreżyserowali go Stephen i Timothy Quayowie, wybitni twórcy animacji filmowej. Premiera będzie miała miejsce w poniedziałek (12 kwietnia) o godz. 19 na Facebooku i YouTube'ie Instytutu Książki. Film będzie prezentowany z napisami w języku polskim. Po pokazie odbędzie się dyskusja z udziałem filmoznawcy dr. Łukasza Jasiny i literaturoznawcy dr. hab. Karola Samsela.